Ken Kesey'in 1962 tarihli romanı aynı adla 1975 yılında sinemaya uyarlanmıştır.Filmde deli numarası yaparak hapishaneden akıl hastanesine sevkedilen Randle Patrick McMurphy'nin (Jack Nicholson) yaşadıkları anlatılır.Sakin bir şekilde başlayan gayet komik devam eden film McMurphy'nin trajik sonuyla biter.Karakteri sinema dünyasının unutulmazları arasına sokan Jack Nicholson rolün hakkını fazlasıyla vermektedir.
Yönetmen Milos Forman'nın en önemli yapıtlarından biri olan film aldığı ödülleri gerçekten hak ediyor.Hastaneyi sistemin kendisi olarak düşündüğümüzde Hemşire Ratched sistemin otoriter yönünü, sağır ve dilsiz rolü yapan Şef Bromden (romanda olaylar onun ağzından anlatılır) etliye sütlüye karışmadan yaşayıp giden tipleri, hastaların birçoğu ise zaman zaman sistemin dışına çıkmaya çalışan ama sonunda Hemşire Ratched'in otoritesi altında ezilen insanları temsil ediyor.McMurpy ise sistemle hiçbir zaman uzlaşamamış kendisiyle beraber çevresini de otoritenin dışına çıkarmaya çalışan insanları temsil ediyor.Hemen her karakteri hayata bir gönderme olan filmde asıl çatışma ise Hemşire ve McMurphy arasındadır.Aralarindaki bu çatışmayı filme çok iyi yansıtan her iki oyuncu da ( Lousie Fletcher ve Jack Nicholson )Oscar ödülü kazanmıştır.
McMurphy'nin hastalara yüklediği özgüven hatta onları hastaneden kaçırıp tekneyle denize açılması hastaların birçoğunda olumlu etkiler yaratacaktır.Bu ilerlemenin en önemli nedenlerinin ise gelişme gösteren hastaların aslında tedavi edilemez akıl hastaları olmamaları, bu durumlarının ana nedeninin ezilmişliklerini kabullenmelerinden kaynaklandığı, McMurphy'nin daha hastaneye girer girmez onlara öteki insanlara davrandığından farklı davranmaması olduğu söylenebilir.Hastaların bir kısmı ise gerçekten dışarıda yaşamayacak kadar hasta olduklarindan değil dış dünyadan korktuklarından kapalı kalmayı tercih etmişlerdir.
A.Özünal
